28 September, Navarrenx – Aroue 19,1 km

Met een klein eigen ontbijtje vroeg op pad. Vandaag is het nogal betrokken maar de weersomstandigheden zijn al een week prachtig. Door de Poort Saint-Antoine en stadsmuren gaat het richting de brug over de Gave d’Oloron.

Poort Saint-Antoine

Navarrenx – Aroue 19,1 km

De brug was een belangrijke oversteekplaats van de Gave d’Oloron voor de vroegere Pelgrims. De rivier is vooral na regens en in het voorjaar met smeltwater snelstromend en moeilijk over te steken. In de 13^e eeuw is de brug met de grote bogen gebouwd.

13^e Eeuwse brug over de Gave d’Oloron

Vandaag een lekker klein traject wat na de inspanningen van de afgelopen dagen welkom is. In het dorpje Castetnau-Camblong staan mooie middeleeuwse Béarn huizen.

Castetnau-Camblong

Over de heuvels wordt het bos ingestoken waarbij vandaag niet van die forse heuvels zoals gisteren op de route staan.

Veel bossen

Wel een weg over zand en grindpaden door donkere bossen met zo nu en dan een blik op de dichterbij komende Pyreneeën. Heldere beken worden overgestoken zoals de Riu Lanebielle.

Riu Lanebielle

☼ Knoopkruid of Centaurea jacea

Overblijvende plant uit de composietenfamilie (Asteraceae) die in graslanden en ruigten voorkomt. In Frankrijk vrij algemeen. Hoogte 30 tot 120 cm. Bloeit van juni tot september met bloemhoofden van 2 tot 6 cm mooi lila/roze. Onder het bloemhoofdje de kenmerkende knoop. Vele ondersoorten worden ertoe gerekend zoals Zwart knoopkruid (Centaurea nigra). Nuttig kruid waarvan thee gebruikt wordt om de bloedsuikerspiegel te verlagen. Verder tegen verkoudheid en om koorts te verlagen. Helpt zelfs tegen schurft en aambeien.

Kilometers gaat het over bosverkeersweggetjes waarbij alleen wandelaars te zien zijn met zo nu en dan paddenstoelenverzamelaars. Ongebruikelijk voor Frankrijk vliegen er zelfs fazanten, waarschijnlijk opgeschrikt door de knallen van de jagers verderop. Het is zaterdag!

Bosverkeerweggetjes

De Fransen zijn helemaal opgewonden een fazant te zien. In Frankrijk is wild zeldzaam omdat alles weggeknald is, zelfs de kleinere vogels zoals merels en lijsters. Jagen was vroeger een privilege voor de adel maar na de revolutie voor het volk, zodat weinig wild is overgebleven (de Achterhoek zit werkelijk vol met fazanten!).

Laatste gedeelte van de Béarn

Bij een kruispunt met een grotere asfaltweg is zowaar een rustpunt bij een boerderij. Er worden volop allerlei soorten Foie Gras verkocht in kleine blikjes. Ondanks het gewicht stoppen de Franse wandelaars hun rugzak er vol mee. Genoeg tijd vandaag, bovendien is de zon doorgekomen zodat van de koffie genoten wordt. Met de Duitstalige Belg en anderen is het lachen vooral om merkwaardige types zoals Danny een Amerikaanse die Frans spreekt, zegt journalist te zijn en compleet zweverig is.

Zeldzaam rustpunt in de Béarn

Door de laatste heuvels naar het riviertje de Saison waar het “echte” Baskenland ligt. Na wat vreemde kronkels langs de doorgaande grote weg gaat het over de brug.

Vanaf het riviertje Le Saison het Baskenland in

Het is nu nog maar een klein stukje naar de Gîte Bellevue, de overnachtingplaats voor vannacht. De bermen langs het landweggetje zijn gemaaid geweest waardoor eind september nog zomerbloeiers te vinden zijn zoals kaardenbol en knoopkruid.

☼ Grote of Wilde Kaardebol of Dipsacus fullonum

Tweejarige stekelige plant die 70 – 150 cm hoog wordt. Behoort tot de Kaardenbol familie (Dipsacaceae). Bloeitijd juli – augustus en zelden september. Op de 50 tot 90 mm lange stekelige top bloeien vanaf het midden ringen met lila bloempjes naar boven en beneden. Produceert veel nectar en trekt massa’s insecten. De verdroogde harde bloemhoofdjes werden gebruikt om wollenlaken op te ruwen. De verdroogde hoofdjes werden hiertoe op stalen pinnen geregen. Vooral de eenjarige wortel van de plant werkt bij het ontgiften of verwijderen van neurotoxinen zoals gevormd bij de ziekte van Lyme (Thee van wortel en blad, smeersels tegen reuma en jicht). Let op: De planten zaaien in de tuin enorm en zijn na jaren nog niet weg te krijgen!

Het is goed na de middag als het over een binnendoorpad via hellingen naar beneden gaat. Het laatste stuk over een prairie door hekken wordt de Gîte aan de achterzijde bereikt. Het is nog doodstil en de Patron is enigszins verwonderd als de keuken wordt binnengestapt; hij opent pas na 15:00 uur. Aan de andere zijde van het gebouw is een mooie tuin waar het goed zitten is. De vaste club druppelt binnen waarbij de spullen vast in de ontvangstruimte gezet zijn.

Gîte Bellevue

De Patron blijkt een Breton die 40 jaar geleden hier zijn Baskische vrouw getrouwd heeft en in de natuur met groentetuin van de Gîte leeft. Hij heeft zelfs een piepklein winkeltje maar voor het avondeten moet naar de boerderij beneden “Ferme le Béhortéguia” worden gegaan. We zijn al aangekondigd.

Baskenland met beneden Ferme le Béhortéguia

In de boerderij zijn veel andere Pelgrims present en wordt aan twee lange tafels een perfect diner gepresenteerd (voor mij apart als afwisseling gekonfijte eend!). Giles en verschillende anderen slapen hier ook. Zo langzamerhand begin ik zelfs aan de Fransen te wennen, vooral als eenmaal een tijdje met ze opgetrokken wordt ontdooien ze. Bernard wordt inmiddels vergezeld door broer en vrouw en is vormelijk vriendelijk.

Elke morgen geven we elkaar een hand en vragen of er goed geslapen is? Hij vraagt of het bij de Bataven (dat zijn wij) wel goed van eten is? Als ik hen gerust stel zie ik een beleefde argwaan.

Franse driekleur

Eerder in deel 1 van dit verhaal is de haat/liefde verhouding met Frankrijk beschreven. En werkelijk dit staat nog steeds!

Als reactie op dit overzicht kwam een mailtje binnen van Karin die mij regelmatig helpt met het determineren van “moeilijke” plantjes en in de Auvergne woont. Omdat haar ervaringen mooi aansluiten op het eerder overzicht hierbij haar leerzame en ambivalente reactie:

Het mailtje was al weg toen ik me bedacht dat ik inderdaad wat wilde toevoegen over "de Fransen". Ik herken je ambivalente houding én gevoelens, zelfs na al die jaren hebben wij die ook nog steeds. Toch is het denk ik sterk afhankelijk wie je tegenkomt en vooral ook of je geluk hebt op de plek waar je je vestigt. Wij wonen in de Allier, het noordelijkste departement van de Auvergne (een uur onder Nevers, een uur boven Clermond-Ferrand). Een gebied, eeuwen geleden met grote rijkdom, maar na de revolutie sterk verarmd. Véél communistisch stemmende mensen hier. Het gevolg: de buitenlander wordt met argwaan bekeken en men is zeer vooringenomen, vooral erg tegen! Nou je begrijpt het plaatje wel. Uiteraard kennen we hier ook vriendelijk en aardige mensen, kortom zoals ik al eerder schreef: het is sterk afhankelijk van je woonplek. We kennen mensen die het erg getroffen hebben en een goed contact hebben met hun mede dorpsbewoners. Veel buitenlanders redden het op termijn toch niet in dit land en mensen die nog moeten werken en hier dus aan de bak moeten zien te komen vind ik ronduit ongelooflijk dapper. Dan moet je écht tegen de stroom oproeien hier! Nee, een goed huwelijk en niet de noodzaak voelen om per se contact te willen hebben met je buurtbewoners is de enige manier om het hier te redden, en gewoon jezelf blijven. Het gekke is dat ze (de meesten dan) ook werkelijk geen snars interesse lijken te hebben in waar je mee bezig bent. We wonen in één van de twee huizen ("la poule" geheten sinds ruim 200 jaar), 500 m buiten het dorpje …………………, een dorp met 148 inwoners. Buurman is actief in zijn tuin, wij hebben ook een tuin waar ik zeer actief in ben en van alles overhoop haal. Als je nou denkt dat buurman zich ooit één keer heeft laten zien in de zin van : Goh karin, laat eens zien wat je nou allemaal aan het doen bent, gewoon een totaal gebrek aan interesse. Natuurlijk hoeft dat ook niet, maar ik vind dat toch heel vreemd als je zo vlak bij elkaar woont, al is het maar uit beleefdheid. Nee véél herkenbaarheid in je verhaal, vooral die onwil om buiten hun eigen "fantastische" land een kijkje te gaan nemen. Volkomen terecht omschrijf je het als: Frankrijk, het centrum van het universum! 

Maar die keuken van hun IS echt geweldig! Maar ik geef onmiddellijk toe dat er ook vaak zeer middelmatig gekookt wordt. Het duurt even voor je ontdekt waar je moet zijn en hoe je het goede adres van het slechte kan onderscheiden. Hun houding dat er in de rest van de wereld, met uitzondering van Marokko, Algerije, Italië en Oost-Azië geen keuken van naam voorkomt, laat staan dat de mensen er überhaupt iets fatsoenlijks te eten hebben is natuurlik ronduit irritant. Literatuur buiten hun eigen grenzen is ook nauwelijks mogelijk etc. etc.! En dan de taal....... daar kunnen we eindeloos over doorgaan in dezelfde trant. En toch... is het hier geweldig én rustig met zalig eten (echt waar) én drinken en ik heb elke dag weer het gevoel dat ik met mijn bips op die rugzak zit op weg naar Santiago en de wereld aan mijn voeten ligt. 

Terug gaat steil naar boven waarbij gelukkig een autootje aanwezig is waar we met zijn allen ingeperst worden en de helling op zeulen. Ik heb de luxe van een kamertje alleen waarbij het goed slaapt na 687,1 km!